کارگردان «پایتخت»: شوخی با «قیصر» و «همسفر»، غیر شرعی نبود
در ابتدای مطلب توصیه میکنم که حتما مستند زیر را دانلود فرمایید:
سیروس مقدم در یک برنامه تلویزیونی، در توضیحِ حواشی پیش‌آمده برای«پایتخت ۶»، از شوخی با آثار سینمایی ایرانی و خارجی در این سریال دفاع و تاکید کرد در این نگاه طنز، هیچ خط قرمز شرعی و قانونی شکسته نشده است.
نشست نقد و بررسی مجموعه تلویزیونی «پایتخت ۶» با حضور سیروس مقدم، کارگردان این سریال، شامگاه دوشنبه ۱۸ فروردین در برنامه «شب صحبت» که روی آنتن شبکه اول سیما رفت، برگزار شد.
در این برنامه با اجرای محمود گبرلو، افزون بر کارگردان «پایتخت»، مهدی فرجی، مشاور این سریال و دو کارشناس حضور داشتند. بخش عمده برنامه «شب صحبت»، به توضیحات سیروس مقدم اختصاص داشت و کم‌تر شاهد نقد و بحثِ جدی بود.
در آغاز، سیروس مقدم درباره ناتمام ماندن این فصل از سریال «پایتخت» گفت: «براساس فیلمنامه، با توجه به حضور بهتاش فریبا در تیم‌های فوتبال پایتخت و همچنین پیگیری ماجرای قاچاق مواد مخدر، خانواده معمولی و برخی دیگر از شخصیت‌ها راهی تهران می‌شوند. به دلیل شیوع کرونا، ضبط این بخش از سریال ناممکن شد و نتوانستیم فیلمبرداری را ادامه دهیم.»
او ادامه داد: «داستان، ۱۶۰ دقیقه دیگر ادامه خواهد داشت که در پخش به چهار قسمت تقسیم می‌شود. در نخستین فرصت، این صحنه‌ها فیلمبرداری و ادامه کار تقدیم مخاطبان خواهد شد.»
اهمیت خانواده نقی معمولی
کارگردان «پایتخت» با تاکید بر توجه این سریال به ارکان خانواده گفت: «از ابتدا، پایتخت بر محور خانواده شکل گرفت و در فصل اول به دلیل مهاجرت خانواده به تهران، اتفاقاتی برای آنها رخ داد و این خانواده در پشت کامیون زندگی کردند. در پایتخت دوم و ادامه فصل‌ها هم کیان خانواده در اولویت قرار داشت.»
مقدم ادامه داد: «برای شروع نگارش فصل ۶، طی صحبت‌هایی که با محسن تنابنده و مرحوم خشایار الوند داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که ما همه مدل زندگی را در پایتخت تجربه کرده‌ایم و این بار آمدیم التهابات درونی خانواده را نشان بدهیم. می‌توانم بگویم «پایتخت ۶»، خانوادگی‌ترین فصل از «پایتخت» است. ما خودمان را از التهابات بیرونی خلاص کردیم و به درون خانواده رسیدیم.»
او در پاسخ به انتقادهای مطرح شده درباره ارائه تصویری نامناسب از خانواده در «پایتخت ۶» توضیح داد: «چون قصه سریال تمام نشده است، نقدها کامل نیستند. به نظرم، ما باید ساختارگرا به اثر نگاه کنیم؛ «پایتخت ۶» روایت کلاسیک خاص خود را دارد، یعنی آدم‌هایی که به هیچ وجه انتظار اتصال آنها وجود ندارد، به یکدیگر نزدیک می‌شوند و در لحظه آخر با آمدن شخصیتی که قبلا بوده است، همه روابط تغییر می‌کند. بازگشت بهبود، بخش مهم این فصل است. این قصه از همان ابتدای سریال، داستانش کاشته شده است. بعد از بازگشت بهبود تازه چالش‌های قصه آغاز می‌شود؛ این مهمترین خط داستانی موجود در این فصل «پایتخت» است.»
نقش خشایار الوند در «پایتخت»
این کارگردان، در واکنش به این نقد که با درگذشت خشایار الوند، سریال از بابت فیلمنامه آسیب دیده است، گفت: «در ابتدا بگویم اهمیت زنده‌یاد خشایار الوند در «پایتخت» انکارناشدنی است، او یکی از مهمترین ارکان این سریال بود. البته این را بگویم، ایده و نطفه اصلی «پایتخت» از محسن تنابنده بود و بعد از آن، نویسندگان اضافه شدند، به عنوان مثال در فصل دوم اصلا زنده‌یاد الوند حضور نداشت. یا در «پایتخت ۵»، او از قسمت ششم و پس از سفر شخصیت‌ها به ترکیه، به کار اضافه شد.»
مقدم افزود: «الوند بعد از سال‌ها حضور در کنار «پایتخت»، به لحن و لهجه و قصه آشنا بود و مدیوم تلویزیون را هم به خوبی می‌شناخت. ما شاید در «پایتخت ۶» با این فقدان روبه‌رو بودیم، اما تاکید میکنم تمامیت فیلمنامه با محسن تنابنده بود.»
شوخی با «همسفر» و «قیصر»
کارگردان «پایتخت» در پاسخ به انتقادهای وارده به ادای دین این سریال به فیلم‌های سینمایی قبل از انقلاب توضیح داد: «این یک شوخی بود که در فصل‌های قبلی «پایتخت» با فیلم‌های ایرانی و خارجی و موسیقی‌های مختلف شده بود. مثلا در «پایتخت ۱»، در بخشی از سریال، صحنه‌ها برداشتی از «جیمز باند» بودند. یا در جایی دیگر، از موسیقی فیلم «راکی» و «رمبو» استفاده کردیم، این دلیل نمی‌شود که ما سیلوستر استالونه را دوست داشته باشیم. در فصل پنج هم که سفارش موسسه اوج بود، آهنگ ابرام تاتلیس را پخش کردیم، یعنی واقعا آنجا هم ادای دین به آن خواننده و موسیقی بوده است؟»
او ادامه داد: «در همین فصل ششم، اگر با یک فیلم [همسفر] شوخی کردیم، هیچ اقدام خلاف شرعی صورت نگرفت و بین رحمت و زنش سوار بر موتور، کیف گذاشته بودیم. همچنین هنگام آزادی ارسطو از زندان که با فیلم «قیصر» شوخی شد، هیچ اتفاق غیر قانونی و غیر عرفی در این سکانس نبود.»
